Το γυαλί μπορεί να είναι ένα από τα πιο παλιά υλικά συσκευασίας στον κόσμο, όμως το 2025 συνεχίζει να πρωταγωνιστεί στην καινοτομία. Στην Ευρώπη, περισσότερα από 160 εργοστάσια σε 23 χώρες παράγουν πάνω από 20 εκατομμύρια τόνους γυαλιού που ανακυκλώνεται αμέτρητες φορές κάθε χρόνο. Η βιομηχανία στηρίζει 125.000 θέσεις εργασίας και αποφέρει πάνω από 140 δισ. ευρώ σε εμπορική αξία. Το γυαλί δεν είναι ένα υλικό του χθες. Σήμερα, βρίσκεται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής οικονομίας και του οράματος για μια πραγματικά κυκλική οικονομία.
Η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται, ιδιαίτερα στις premium κατηγορίες όπως το κρασί, τα οινοπνευματώδη και τα γκουρμέ προϊόντα, όπου το γυαλί κερδίζει την εμπιστοσύνη για την ασφάλεια, την καθαρότητα και τον τρόπο που αναβαθμίζει την εικόνα των brands. Ωστόσο, ο κλάδος καλείται να αντιμετωπίσει έντονες προκλήσεις. Οι υψηλές και ασταθείς τιμές ενέργειας επιβαρύνουν την παραγωγή, η υποδομή για πλήρη εξηλεκτρισμό δεν είναι ακόμη έτοιμη, ενώ οι κανονιστικές μεταρρυθμίσεις αναδιαμορφώνουν τον κλάδο της συσκευασίας.
Όπως τονίζει ο Michael Giannuzzi, Πρόεδρος της FEVE από τον Ιούνιο: «Οι τιμές της ενέργειας παραμένουν υψηλές και ασταθείς, ενώ οι υποδομές δεν είναι ακόμη έτοιμες για να υποστηρίξουν τον πλήρη εξηλεκτρισμό της βιομηχανίας. Παράλληλα, πρέπει να προσαρμοστούμε σε πολύπλοκες κανονιστικές αλλαγές, διατηρώντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητά μας. Πρόκειται για στρατηγικές απειλές αλλά και για ευκαιρίες να επιταχύνουμε την καινοτομία και να ενισχύσουμε τη μοναδική αξία του γυαλιού ως κυκλικού, βιώσιμου υλικού».
Ρυθμιστικό πλαίσιο: προκλήσεις και προοπτικές
Η σχέση του κλάδου με τη νομοθεσία της ΕΕ βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Η Οδηγία για τα Πλαστικά Μιας Χρήσης (SUPD) στόχευσε κυρίως στον περιορισμό των πλαστικών, αλλά έφερε στο προσκήνιο και την ανάγκη για πιο βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις στη συσκευασία. Ωστόσο, Ο Κανονισμός για τις Συσκευασίες και τα Απόβλητα Συσκευασίας (PPWR), αναμένεται να έχει άμεσο αντίκτυπο στο μέλλον του γυαλιού.
Ο Giannuzzi υποστηρίζει τους βασικούς στόχους, αλλά τονίζει το εξής: «Ο PPWR θα έχει άμεσο αντίκτυπο στον κλάδο μας. Υποστηρίζουμε τους στόχους του, ιδιαίτερα την έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Ωστόσο, είναι απαραίτητο η νομοθεσία να αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε υλικού. Το γυαλί είναι και επαναχρησιμοποιήσιμο και απεριόριστα ανακυκλώσιμο, αποτελώντας σημείο αναφοράς για τους καταναλωτές και έναν πραγματικό σύμμαχο για τα brands».
Η καινοτομία ως κινητήρια δύναμη
Αν η νομοθεσία θέτει το πλαίσιο, η καινοτομία δίνει τις λύσεις. Σε όλη την Ευρώπη, η βιομηχανία γυάλινης συσκευασίας έχει ξεκινήσει περίπου 100 έργα απανθρακοποίησης και καινοτομίας. Ανάμεσά τους οι υβριδικοί και ηλεκτρικοί κλίβανοι που μειώνουν τις εκπομπές CO₂, σχεδιασμός για μείωση βάρους ώστε να περιοριστεί η χρήση πρώτων υλών, προηγμένα συστήματα συλλογής και ανακύκλωσης για βελτίωση της ποιότητας του υαλοθραύσματος, καθώς και η ψηφιοποίηση για καλύτερη αποδοτικότητα, παρακολούθηση της διαδρομής του προϊόντος και αλληλεπίδραση με τον καταναλωτή. Παράλληλα, τα τοπικά δίκτυα διανομής διευκολύνουν την ευρύτερη εφαρμογή συστημάτων επαναχρησιμοποιήσιμου γυαλιού.
«Αυτές οι καινοτομίες είναι απαραίτητες για να διασφαλίσουμε ότι το γυαλί θα παραμείνει μια ανταγωνιστική, βιώσιμη και ελκυστική λύση συσκευασίας», υπογράμμισε ο Giannuzzi.